توجیهگری منافقان (قرآن)از آثار نفاق که در آیات قرآن به آن اشاره شده، «توجیهگری» است. ۱ - توجيه سخنان نارواتوجيهگرى منافقان، از عملكرد و سخنان نارواى خويش، با شوخی و سرگرمی تلقّى كردن آن: «يَحْذَرُ الْمُنافِقُونَ ... • وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّما كُنَّا نَخُوضُ وَ نَلْعَبُ قُلْ أَ بِاللَّهِ وَ آياتِهِ وَ رَسُولِهِ كُنْتُمْ تَسْتَهْزِؤُنَ؛ منافقان از آن بيم دارند كه ... و اگر از آنها بپرسى(: چرا اين اعمال خلاف را انجام داديد؟!)، مىگويند: ما شوخى و بازى مىكرديم. بگو: آيا خدا و آيات او و پيامبرش را مسخره مىكرديد؟!» ۲ - شگرد منافقانتوجيهگرى، از شگردهاى منافقان: ۱. «فَكَيْفَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ثُمَّ جاؤُكَ يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنْ أَرَدْنا إِلَّا إِحْساناً وَ تَوْفِيقاً؛پس چگونه وقتى به خاطر اعمالى كه در گذشته انجام دادند، گرفتار مصيبتى مىشوند، سپس به سراغ تو مىآيند، به خدا سوگند ياد مىكنند كه منظور ما (از بردن داورى نزد ديگران)، جز نيكى كردن و توافق ميان طرفين نزاع، نبوده است؟!» ۲. «يَحْذَرُ الْمُنافِقُونَ ... • وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّما كُنَّا نَخُوضُ وَ نَلْعَبُ قُلْ أَ بِاللَّهِ وَ آياتِهِ وَ رَسُولِهِ كُنْتُمْ تَسْتَهْزِؤُنَ؛ منافقان از آن بيم دارند كه ... و اگر از آنها بپرسى(: چرا اين اعمال خلاف را انجام داديد؟!)، مىگويند: ما شوخى و بازى مىكرديم. بگو: آيا خدا و آيات او و پيامبرش را مسخره مىكرديد؟!» ۳ - توجیه عدم رجوع به پيامبراحسان و نيكى به پیامبر صلیاللهعلیهوآله، توجيه نارواى منافقان، براى عدم ارجاع داوری به آن حضرت: «أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُوا بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ يُرِيدُونَ أَنْ يَتَحاكَمُوا إِلَى الطَّاغُوتِ وَ قَدْ أُمِرُوا أَنْ يَكْفُرُوا بِهِ وَ يُرِيدُ الشَّيْطانُ أَنْ يُضِلَّهُمْ ضَلالًا بَعِيداً • وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ تَعالَوْا إِلى ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ إِلَى الرَّسُولِ رَأَيْتَ الْمُنافِقِينَ يَصُدُّونَ عَنْكَ صُدُوداً • فَكَيْفَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ثُمَّ جاؤُكَ يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنْ أَرَدْنا إِلَّا إِحْساناً وَ تَوْفِيقاً؛آيا نديدى كسانى را كه گمان مىكنند به آنچه از كتابهاى آسمانى كه بر تو و پيش از تو نازل شده، ايمان آوردهاند، در حالى كه مىخواهند براى داورى نزد طاغوت و حكّام باطل بروند؟! با اينكه به آنها دستور داده شده كه به طاغوت كافر شوند. امّا شیطان مىخواهد آنان را در گمراهی دورى بيفكند. و هنگامى كه به آنها گفته شود: به سوى آنچه خداوند نازل كرده، و به سوى پيامبر بياييد، منافقان را مىبينى كه از قبول دعوت تو، به شدّت اعراض مىكنند. پس چگونه وقتى به خاطر اعمالى كه در گذشته انجام دادند، گرفتار مصيبتى مىشوند، سپس به سراغ تو مىآيند، به خدا سوگند ياد مىكنند كه منظور ما (از بردن داورى نزد ديگران)، جز نيكى كردن و توافق ميان طرفين نزاع، نبوده است؟!» ۴ - مبنای توجیهگری منافقانتوجيه خلافكاريها بر مبناى دروغ، نمودى از روحيّه نفاق در آدمى: «وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ تَعالَوْا إِلى ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ إِلَى الرَّسُولِ رَأَيْتَ الْمُنافِقِينَ يَصُدُّونَ عَنْكَ صُدُوداً • فَكَيْفَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ثُمَّ جاؤُكَ يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنْ أَرَدْنا إِلَّا إِحْساناً وَ تَوْفِيقاً؛و هنگامى كه به آنها گفته شود: «به سوى آنچه خداوند نازل كرده، و به سوى پيامبر بياييد»، منافقان را مىبينى كه از قبول دعوت تو، به شدّت اعراض مىكنند. پس چگونه وقتى به خاطر اعمالى كه در گذشته انجام دادند، گرفتار مصيبتى مىشوند، سپس به سراغ تو مىآيند، به خدا سوگند ياد مىكنند كه منظور ما (از بردن داورى نزد ديگران)، جز نيكى كردن و توافق ميان طرفين نزاع، نبوده است؟!» ۵ - پانویس
۶ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۱۰۳، برگرفته از مقاله «توجیهگری منافقان». ردههای این صفحه : موضوعات قرآنی | نفاق
|